Uyuşma problemi (Peripheral Neuropathy)

Aşağıda el ve ayaklardaki uyuşma ( Peripheral Neuropathy – PN) ile ilgili olarak Cincinnati Üniversitesi, Tıp Okulundan Ginger Love ile yapılan bir söyleşinin çevirisi yer alıyor. Myeloma Foundation tarafından yılda dört kez yayınlanan Myeloma Today dergisinin Sonbahar 2007 ( Vol:7 Sayı:4) sayısında yer alan bu yazının aslını okumak isteyenler, aşağıdaki link’e tıklayabilir.

http://myeloma.org/pdfs/mt704_b4_web2.pdf


Periferal Nöropati nedir ve neden kaynaklanır?

Periferal Nöropati (PN) , periferal (çevresel) sinir sisteminin hasar görmesidir. Bir çok nedeni olabilir: yaralanmalar, iltihap yada benzeri koşullar ve tedavileri. Myeloma’da teşhis aşamasında çok ender olarak PN görülür. Bununla birlikte, myeloma tedavisinde kullanılan ilaçların bir yan etkisi olarak görülmektedir. Uzun süreli Talidomid tedavisinde görülme sıklığı %22 - %54 oranındadır. Velcade kullananlarda, bilimsel verilere göre görülme sıklığı %34 civarındadır.Bununla birlikte, yeni bir ilaç olan Revlimid (Lenalidomide) kullanan hastaların sadece %2’sinde PN gözlenmiştir.

PN Nasıl ve ne zaman myeloma hastalarında gözlenir?

Bir başlangıç kaydı oluşturması açısından, ilk teşhis esnasında PN durumunun tesbiti önemlidir. PN nin ne durumda olduğu, özellikle Thalidomid ve Velcade kullanan hastalarda aralıklarla değerlendirilmelidir. Çünkü, PN çok can sıkıcı bir yan etki olup, değişimi, hastaya bakanlar tarafından dikkatle izlenmeli ve olabildiğince erken bildirilmelidir. Tedavisini hastanede alan ya da sık aralıklarla kontrole gelen hastalarda, PN nin kontrol altında tutulması daha kolaydır. İlaçlarını ağızdan alan ve daha seyrek aralıklarla kontrole gelen hastalar, olumsuz yan etkiler konusunda uyanık olmalılar ve değişimleri bildirmeliler.

PN’nin işaretleri ve belirtileri nelerdir ?

Hafif PN vakalarında, hasta belirtilerin farkında bile olmayabilir. Sinir testi yapılsa bile, PN ni belirlemek zor olabilir. Ancak, çoğu vakada bildirilen belirtiler el ve ayaklarda uyuşukluk, karıncalanma, sızlama şeklindedir. Hemşireler genellikle, düğmeleri rahat ilikleyebiliyor musunuz? şeklinde sorarak durumu anlamaya çalışırlar. Bu belirtilerin yanısıra, hastalar ağrı, kas krampları, güçsüzlük, yürümenin zorlaşması, dokunmaya duyarlılık, el ve ayakta soğuma, deride iğnelenme ya da yakıcı ağrı hissi bildirilen diğer belirtilerdir. Bazen PN duyma problemlerine, kulaklarda uğuldama-çınlama sesine de yol açabilir. PN hastaların hayatını zorlaştıran önemli bir yan etkidir, bu nedenle olabildiğince erken tesbit edilmelidir.

Belirlendikten sonra PN’nin seyri nasıldır ?

Öncelikle, PN’nin myeloma hastalığının bir sonucu mu yoksa tedavinin yan etkisi mi olduğu ayrıştırılmalıdır. Eğer PN belirli bir ilaçtan kaynaklanıyorsa, ve bu yeterince erken bir fazda belirlenirse, PN’yi durdurmak ve geriye çevirmek mümkün olabilir. Aksi halde, hastalar geri çevrilemez (kalıcı) sinir hasarı ile karşılaşabilir (PN kalıcı olabilir)

PN nasıl tedavi edilir ya da kontrol altında tutulur?

Eğer hastanın, tedavinin yan etkisi olarak PN ile karşılaşması söz konusu ise, biz genellikle beslenme ile ilgili bir desteği, B-kompleks vitaminlerini, folik asidi ve bazı amino asitleri tavsiye ediyoruz. Bunların işe yaradığını biliyoruz ancak henüz bilimsel çalışmalar ile geçerliği onaylanmadı. Eğer PN’nin düzeyi çok yüksek ise, amitriptyline (Elavil®) gibi tricyclic (üçlü) deprasanlar da kullanıyoruz. Sinir hücrelerinin daha çok tahrip olduğu durumlarda gabapentin (Neurontin®) ya da pregabalin (Lyrica®) gibi ilaçlar da kullanılıyor. Ağrı söz konusu ise, Lidoderm® de eklenebiliyor. Şiddetli ağrı durumunda, nörolog ya da ağrı uzmanı işin içinde olmalı. Her vakada, doz azaltımı, ilacı kesme ya da değiştirme seçenekleri ayrı ele alınmalıdır.

Bazı hastalar, tedavi kesilir korkusu ile, uyuşmayı bildirmekten kaçınabiliyor. Oysa, çoğu kez doz ayarlamaları ile PN kontrol edilebiliyor. İlacı kesmek gerekse bile, belirtiler ortadan kalkana kadar ilacı kesip, sonra daha az bir doz ile ilaca yeniden başlamak da bir yöntem. Belirtileri bakıcılarından ya da doktorlarından yani PN belirtilerini gözlemekle yükümlü insanlardan saklamak akıllıca bir iş değil.

Gözlememiz gereken belirtiler neler ?

Hastaların yürüyüşü değişebilir ya da ayak parmaklarını bir yere çarptığının farkında olmayabilir. Eldeki uyuşma nedeniyle hasta tuttuğu bardakları, kap kacağı düşürebilir ve küçük nesneleri hissetmekte zorluk çekebilir. Sonuç olarak, bilinçli ve farkındalığı yüksek hastaların bu belalı yan etkiye karşı yapabileceği şeyler de var.

Yorumlar

  1. Babamda da VAD tedavi sırasında uyuşmalar oldu.Son kür 3 hafta sonra.Kalıcı olması kötü.Sizin papatya kremi ve okaliptus yağı karışımınızı kullanıyoruz.Bir nebze olsun iyileşme oldu.İnşaalah kalıcı olmaz.

    YanıtlaSil
  2. Hetkese merhaba. .ve ayak uyuşmasi için kortizon kullanan var mi??bundan nasil kurtuldunuz bilgisi olan yazabilir mi??şimdiden teşekkür ederim. .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arama kutusuna uyuşma yazıp aratarak daha çok bilgi ve yorum bulabilirsiniz. Ben nöropati için Thictoacid + Apicobal kullanıyorum. Hastaya göre ilaçlar değişebilir, tek bir ilacı yok.Uyuşma için kortizon duymadım doğrusu. Tabi ki doktor değilim ve herşeyi bilmiyorum. Geçmiş olsun.

      Sil
  3. ınh ilaç kullanan oldu mu hiç??yan etkilerinden nasıl kurtulunur..ilac kullanım suresi 9 ay mi illa kesilmesi fr dişinda kesilmesi neden uygun görülmez.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ınh kullandık nakilden sonra fakat yan etki yaşamadık, siz yan etki yaşadınızmı? doktorumuz bize 9 ay aralıksız kullanmamızı söyledi, kullandık..

      Sil
    2. evet malesef yasıyrz..ell ve ayaklarda his kaybı agrı iştah kaybı vs 7 btti..birde merak ettgim kemiklerde incelme olan oldu mu acaba..resmen kemikler inceliyor. neden ki??bizde börek sıkıntılı ondan mı acaba? ?sizde böbrek lerde sıkıntı varmıydı??

      Sil
    3. Canınızı sıkmak istemem, ınh tedavisi de ne bilmiyorum açıkçası. Google'dan öğrendiğim kadarıyla tüberküloz tedavisinde kulanılıyor ve ve yan etkisi kesinlikle nöropati. Dolayısıyla el ve ayaklarda his kaybına şaşmamak lazım. Prospektüsüne açıkça yazıyor zaten. Nöropati için ilaç kullanmıyorsanız, bu çok rahatsız edici olacaktır. Ama bir kaç ilaç denemesi ile nöropati öneml ölçüde engellenebiliyor.

      Ama bildiğim bir şey var: Kemiklerin incelmesi, kemiklerin erimesi ile doğrudan ilgilidir ve kandaki kalsiyum oranından rahatça tesbit edilir (Kalsiyum normalden çok fazla çıkar.). Bu doğrudam myeloma ile ilgili bir konu. Myelomanın aktif olduğunu gösterir.

      Böbreklerin sıkıntılı olması da myeloma tedavisinde sıkça raslanan bir sorun. Doğrudan böbreklere atlayan oluşumlar yok ise, ilaçların yan etkisi olarak ele alınabilir. Yine de önlem almak lazımdır, böbrekler çok önemlidir.

      Dolayısıyla üç önemli konudan (tüberküloz, kemik erimesi ve böbrekler) ve önemli bir yan etkiden (nöropati) bahsediyorsunuz.

      Tüm bu anlattığınız şeyler çok ciddi. Bende tedavinizin yeterli yapılıp yapılmadığı konusunda soru şaretleri oluştu doğrusu. Tüm verilerinizi (lab sonucu, per scan, röntgen..vs.) ve hastanızı toplayıp güvenilir (başka) bir hematologa gitseniz iyi olur kanısındayım.

      Geçmiş olsun.

      Sil
    4. ümit bey ınh nakil sonrası enfeksiyon kapmaması içinmiş.üst yorumdaki arkadas da kullnmiş..Fakat yan etki bizde cok fazla. .Kalsiyum a glince 8.2..nakil sonrası tefavinn yolunda oldugunu soyledi dr muz..sonrasında başka bi dr görüşldü o da kan degerlernn iyi oldugunu soyledi. .benim anlamadgm nakil olalı 7 ay gecmesine ragmen hala toparlamması.1 bucuk yıldr gecmeyen bş ishal surekli kilo kaybı bi turlu kilo alamıyor. .neyse kafanızı sişirdim...

      Sil
    5. bu arada miyolem de kalsiyum dusuklğünün bi anlamı var öı acaba? ??herkese iyi bayramlar. .mutlu saglıklı huzurlu bayramlara..

      Sil

Yorum Gönder

Lütfen isim vererek doktorları kötüleyen yorumlar yazmayınız ve/veya yakınlarınızın vefatını bildirerek diğer hastaların moralini bozmayınız.
Yorumlarınızın yazı konusu ile ilgili olmasına dikkat ediniz. Genel konulardan ya da durumunuzdan bahsedecekseniz yorumunuzu Forum-2 yazısının altına yazınız. BLOGDAKİ YAZILARI, YORUMLARI TAM OLARAK OKUMADAN SORU SORMAYINIZ. ARAMA KUTUSUNU KULLANARAK SORMAK İSTEDİĞİNİZ KONUDA DAHA ÖNCE YAZILAN TÜM YAZI VE YORUMLARA ULAŞABİLİRSİNİZ.

Mail adresimi bulup mail atanlar: Mail'e cevap vermiyorum. Lütfen soru ve düşüncelerinizi blogdaki açık forum sayfasına ya da ilgili konunun sayfasına yazınız.

Pazarlama mesajlarını silmek için yorumlar denetlenmektedir, bu nedenle yorumunuzun yayınlanması BİRAZ ZAMAN ALABİLİR. Lütfen sabırlı olun, yorumunuz mutlaka yayınlanacaktır.

Katkıda bulunduğunuz için teşekkür ederim.

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lenalidomid (revlimid)

Forum - 1

1-Multiple myeloma (myelom) ile tanışma